Modernizm to ruch, który powstał jako artystyczna odpowiedź na dramatyczne zmiany w polityce, kulturze i społeczeństwie. Artyści na całym świecie używali nowych obrazów, materiałów i technik, aby tworzyć sztukę, która ich zdaniem lepiej odzwierciedlała rzeczywistość ich społeczeństw.
W literaturze pisarze modernistyczni, tacy jak James Joyce i Virginia Woolf, często przedstawiali alienację jednej wrażliwej osoby od świata. Używali techniki narracji strumienia świadomości, aby pokazać wewnętrzne myśli i uczucia swoich bohaterów wraz z ich działaniami w świecie zewnętrznym.
Czym jest modernizm?
Modernizm to ruch filozoficzny i artystyczny, który rozwinął się pod koniec XIX i na początku XX wieku. Jego celem było stworzenie nowych form sztuki, filozofii i organizacji społecznej, które odzwierciedlałyby zmiany zachodzące w społeczeństwie zachodnim w tym czasie.
Pisarze i artyści należący do tego ruchu zerwali z tradycjami i starymi sposobami pisania, które uważali za przestarzałe lub nieaktualne. Szczególnie w poezji używali technik takich jak strumień świadomości i odrzucenie ciągłości narracji, aby przedstawić ludzkie doświadczenia.
Podobnie w architekturze modernistyczni architekci, tacy jak Frank Lloyd Wright i Le Corbusier, uważali, że skoro postęp technologiczny sprawia, że starsze budynki stają się przestarzałe, należy je zastąpić nowymi. Drapacz chmur, taki jak Seagram Building Miesa van der Rohe w Nowym Jorku, stał się archetypem modernistycznego projektu.
Jak rozwijał się modernizm?
Rozwój modernizmu w sztuce, literaturze i filozofii można przypisać szerokim zmianom w społeczeństwie zachodnim pod koniec XIX i na początku XX wieku. W literaturze ruch modernistyczny polegał na eksperymentowaniu przez pisarzy z nowymi formami i sposobami wyrazu. Poezja takich pisarzy jak Ezra Pound, Filippo Marinetti i James Joyce była przykładem tego podejścia.
Literatura kładła nacisk na ideę doświadczenia, a nie na rzeczywistość, i często używała takich technik jak narracja strumieniowa i aluzyjność. Te cechy są szczególnie widoczne w poezji modernistycznej, ale można je również odnaleźć w literaturze pięknej.
Ruch modernistyczny rozszerzył się również na architekturę i projektowanie, a szwajcarsko-francuski architekt Le Corbusier twierdził, że budynki powinny funkcjonować jak maszyny do mieszkania i podróżowania. Frank Lloyd Wright uważał, że postęp technologiczny sprawia, że tradycyjne style budowania stają się przestarzałe.
Dlaczego powstał modernizm?
Gwałtowne zmiany, które charakteryzowały społeczeństwo w XX wieku, doprowadziły do tego, że artyści zapragnęli tworzyć dzieła sztuki, które dokładnie przedstawiałyby zmieniający się świat wokół nich. Doprowadziło to do chęci zerwania z tradycyjnymi aspektami sztuki pięknej, które powszechnie uważano za związane z nią, a zamiast tego przyjęcia nowych technik pracy i materiałów.
Ruch ten stał się również popularnym sposobem myślenia w innych dziedzinach, takich jak architektura i projektowanie. Na przykład Frank Lloyd Wright uważał, że wraz z postępem technologicznym starsze budynki stają się przestarzałe i powinny zostać zastąpione przez projekty modernistyczne. Le Corbusier, inny słynny architekt, postrzegał budynek jako „maszynę do mieszkania”, analogiczną do samochodu.
Te idee znalazły odzwierciedlenie także w literaturze, gdzie modernizm wywarł wpływ na takich pisarzy jak James Joyce. Jego powieść Ulisses jest klasycznym przykładem tego stylu.
Jaki jest brytyjski wariant modernizmu?
Brytyjski wariant modernizmu był czymś więcej niż ruchem literackim; był również grupą pisarzy, którzy pracowali razem w kręgu literackim zwanym Grupą Bloomsbury. Miała ona swoją własną, charakterystyczną estetykę, styl pisania, którego założenia były skomplikowane i trudne do osiągnięcia, a który wykorzystywał dwuznaczność, ironię i poczucie czasu.
Grupa, która nie miała jednolitych przekonań filozoficznych, była zaabsorbowana ideą, że życie w mieście ma szczególny urok dla artystów, którzy szukali czegoś innego niż tradycyjne życie na wsi. Anonimowość życia w mieście i jego technologiczne zaawansowanie zainspirowały wielu pisarzy, zwłaszcza poetę T.S. Eliota, który napisał słynne „Pustkowie”, często cytowane jako znak rozpoznawczy ruchu.
Długo trwało, zanim krytycy doszli do porozumienia, co czyni dzieło literackie godnym etykiety modernistycznej. Dopiero po I wojnie światowej termin „modernizm” zaczął być kojarzony z konkretnym zestawem innowacji estetycznych i stylistycznych.
